|
Ở Việt Nam, chẳng cứ người bình dân ít học, mà ngay người
học thức đầy bồ, nếu thấy trên cổ, trên mặt, trên lưng, bắp vế, bắp tay,
thậm chí cả khu “tam giác quỷ” của mình, xuất hiện một vệt đỏ hơi sần sùi
mụn cám. Ban đầu còn tưởng bị côn trùng đốt hoặc nổi mề đay nhưng thấy vết
đỏ nọ không lặn, mụn cám phồng dần, không ngứa mà lại đau nhức, họ biết
ngay đã bị giời leo. Thay vì đi bác sĩ, họ lại tìm tới thầy khoán. Chung
quanh việc chữa bệnh giời leo bằng cách khoán, có nhiều điều “hơi bị lạ”.
Thầy "khoán" chữa bệnh
Từ thầy
khoán...Khoán: hiểu nôm na là giao phó, lãnh nhận trọn vẹn (trong nghĩa bán
khoán, nhận khoán, mua khoán). Trong bệnh giời leo (cả bệnh quai bị) khoán
có nghĩa là “rào” vùng bị đau lại, không cho bệnh “dời” hay “leo” sang chỗ
khác. Khi con bệnh đến xin khoán, nếu thấy vết đỏ chưa lan rộng, mụn chưa
chảy nước, người bệnh chưa bị những cơn đau nhức dữ dội hành hạ thì có
nghĩa mới bị một tuần đổ lại, và cơ may chữa lành bệnh là trăm phần trăm,
thầy khoán sẽ dùng vôi ăn trầu (hay mực tầu) vẽ một vòng tròn quanh vết đỏ
để phong tỏa “giời”. Quá trình chữa bệnh diễn ra chừng một phút, không đau
đớn, không va chạm, không uống thuốc, dán bùa, quất roi dâu như kiểu trục
bệnh của thầy pháp.Người chữa chỉ đơn giản đốt ba nén nhang, bảo người bệnh
nhắm mắt lại, quơ nhang vẽ ngoằn ngoèo trước vết đau, đọc lầm thầm vài câu
gì đó, rồi ngậm một nhúm bột trắng (là gạo và nếp giã chung) nhắm thẳng
những vết sưng đỏ trong vòng khoán thổi phù phù. Thầy thổi xong, người bệnh
ra về. Tối mai, tối mốt đến khoán tiếp. Đủ ba tối thì thôi. Vết đỏ bớt sưng
tấy, chuyển từ mầu đỏ sang đỏ sẫm, rồi thâm đen. Các mụn khô mặt, tróc vẩy.
Bệnh lui dần, hết hẳn.
- Để tạ thầy, thường con bệnh mua đĩa
trái cây hay trà bánh cúng tổ. Cũng có người “bỏ bao thư” nhưng chỉ
năm ba chục ngàn gọi là. Nói về những khoản thu nhập ít ỏi, thất
thường này, thầy Ba Nghĩa ở Tân Uyên- Bình Dương cho biết hai mươi tám
năm làm thầy khoán giời leo, khoán quai bị, chữa trật khớp tay chân
hầu như thầy chỉ “ăn hương ăn hoa” là chính. Ai làm thầy khoán cũng
đều vậy, chẳng riêng thầy, nghĩa là phải mưu sinh bằng nghề khác, còn
khoán chỉ coi là duyên, là nghiệp chứ không phải nghề. Người làm thầy
khoán, lúc thọ giáo với sư phụ, phải thề không ăn tiền, không lợi dụng
người bệnh. Nếu làm trái lời thề, sẽ tự nhiên bị “phế võ công”. Lý
giải nguyên nhân gây bệnh giời leo, dân gian đều bảo tại con giời -
một loài côn trùng phát lân tinh giống đom đóm nhưng chỉ nhỏ cỡ đầu
tăm - gây ra. Chặp tối, giời bay kiếm ăn, quẹt trúng quần áo phơi
ngoài trời. Lỡ mặc phải quần áo bị giời quẹt trúng này đương nhiên bị
bệnh giời leo (có lẽ vì thế, ở thôn quê, người ta không phơi đồ ban
đêm).
Một nữ bệnh nhân, kẻ viết bài gặp ở chỗ thầy Ba Nghĩa, kể
thoạt đầu nghi bị giời leo nhưng mới xin được việc làm, không dám nghỉ đi
trị bệnh, sợ mất việc, đành ở nhà, ai chỉ gì làm đó. Từ giã đậu xanh, giã
lá chùm ruột đắp chỗ đau, tới “âm thầm” viết tên tuổi vô lá mướp đắng, gói
kín, không nói cho ai hay, lén giắt dưới ông táo. R ốt lại, sau mươi bữa,
vết giời leo từ bụng lan ra sau lưng. Lan tới đâu nhức kêu trời tới đó. Khi
người nhà chở chị tới xin khoán, xem vết thương xong, thầy Ba Nghĩa thở
dài. Người nhà lo lắng hỏi, chữa được không thầy. Thầy Ba nói mát, sao
không đợi giời chạy giáp vòng luôn hẵng tới. Chạy giáp vòng thì sao? Thì
chết chứ sao! Kinh nghiệm cho thấy, mới phát bệnh giời leo mà khoán ngay
thì hết dễ dàng. Nếu bệnh đã phát kịch liệt, “giời” chạy lung tung, các dây
thần kinh bị thương tổn nặng, việc chữa trị sẽ rất khó khăn, lâu lắc, thậm
chí không tác dụng. Tân Uyên, Tân Ba, Thành Hội, người chết vì giời leo
thỉnh thoảng vẫn có... Nói tóm lại, giời leo là bệnh quái ác,
không nên coi thường. Người bị giời leo một lần rồi chưa chắc được miễn
nhiễm. Đang chữa giời leo bằng cách khoán, phải kiêng ăn “đồ phong” như tôm
cua, thịt bò. Đặc biệt, không được viếng đám ma. Cũng không nên phối hợp
vừa chữa thuốc tây vừa đi khoán, trừ khi muốn “thăng thiên” sớm.
Tới Bác sĩ...Với
những chứng cớ khoa học, giới Tây y đã minh oan cho con giời, đồng thời chỉ
đích danh thủ phạm gây bệnh giời leo là virus Herpes Zoster (cũng là virus
gây bệnh thủy đậu). Bệnh này tuổi nào cũng có thể “được” nếm mùi nhưng ưu
tiên nhất vẫn là các vị tuổi 60 trở lên (tính trung bình, ở Mỹ, trong số
trên dưới một triệu người mắc bệnh giời leo mới hàng năm thì phân nửa là
người cao tuổi). Khi mới bệnh, đi bác sĩ ngay thì sẽ không nếm được những
cơn đau “như có hàng trăm con ong cùng chích một lúc” hay “như có cái khoan
khoan xoáy vào trong xương tủy”. Bệnh nhân được khuyến cáo không đắp các
thứ lá vớ vẩn dễ nhiễm trùng da, không cúng quẩy, bùa chú mà phải sử dụng
vài biệt dược như Acyclovir (uống 5 lần/ ngày, từ 7 ngày- 10 ngày) hay
Valacyclovir (3 lần/ ngày, uống 7 ngày), Famcyclovir (3 lần/ ngày- uống 7
ngày), đồng thời đắp gạc mỏng lên vết thương, giúp ngăn không cọ xát vào
quần áo. Tùy theo thể tạng người bệnh, tình trạng bệnh, những loại thuốc
giảm đau, chống trầm cảm, tăng sức đề kháng có thể được bác sĩ chỉ định
dùng thêm.
Một “cụ tao” (tuổi
cụ nhưng thích xưng tao) trong làng báo trước năm 75, hai năm trước sang Mỹ
theo diện bảo lãnh, mới đây “bò” về trong tình trạng điếc một tai, suýt mù
một mắt và bả vai thì “vô cùng bi kịch”. Ông này diễn tả “giá có súng, tao
nhờ mày bắn nát vai tao, có lẽ còn dễ chịu hơn”. Vì sao nên nỗi? Thì giời
leo! Sao không đi khoán? Khoán con khỉ! Bị lúc đang ở Hawai với đám con
cháu. Biết kiếm đâu ra thầy khoán An Nam. Đòi về, chúng không cho về một
mình. Để cả bọn vì mình, kéo về hết thì mất vui. Thế là cứ cắn răng chịu.
Hết một tuần, về lại San Jose. Chỗ này mách ông A, chỗ kia mách ông B. Kh
ốn nỗi chả ông nào ở gần. Muốn tới họ, phải cưỡi máy bay, phải cậy con đưa
đón. Mà con thì bận đi làm. Đành nằm nhà, gọi bạn (cũng già) đến khiêng đi
chữa trị. Qua tay vài lang Tây, lang Ta, thầy khoán.
Thầy nào cũng lắc đầu ái ngại bảo để trễ quá, chữa không ăn thua! Con cái
đành đưa “cụ tao” về lại Sài Gòn, chuẩn bị cho cụ “lên đường’.
Nên đến bác sĩ
càng sớm càng tốt
Nghe kẻ viết bài
nhắc “đồ giời leo khốn nạn”, cụ ngồi bật dậy, tuôn một tràng những hiểu
biết thu thập từ internet, bạn bè, và nhất là từ “cái thằng tao”. Cụ dặn đi
dặn lại “mày” viết cho bên ấy biết, bệnh giời leo (còn gọi là bệnh Zona
thần kinh hay bệnh Shingles) là không chủ quan được đâu. Bị, thì cố tìm
cách chữa ngay. Đừng sợ phiền con cháu. Đừng nghĩ mình chịu được mà nằm nhà
uống thuốc cầm chừng. Làm thế, trước sau gì cũng chết, không phải chết vì
bệnh, mà chết vì đau đớn. Đau giời leo không đau nào so được, kể cả đau đẻ,
vì đau đẻ chỉ một hai ngày là nhiều, trong khi đau giời leo vừa dữ dội vừa
dai dẳng hàng năm trời. Chịu đau cỡ tao - ngã mô tô, dám ngồi tại chỗ, nhấc
cái đầu gối lên, cầm cục xương lòi ra trắng hếu...Vậy mà bị giời leo hành,
đang nằm, cơ thể tự động giật “pực pực’, nhào luôn xuống giường. Thằng con
vội lôi ngay xô nước đá...
Ấy là nghe kể
thôi, chứ lúc đó ngất rồi, biết gì đâu. Nhiều vị biết chuyện đâm ra sợ hãi.
Các vị hỏi làm sao phòng trừ ác bệnh. Xin nói ngay, trừ thì chưa có, nhưng
phòng thì có rồi. Bác sĩ Nguyễn Ý Đức, ở bang Texas- Mỹ, trong một bài viết
trên internet về bệnh giời leo, cho biết, ở Mỹ, từ năm 2006, thuốc chủng ngừa
đã được lưu hành.Tóm lại, trong cuộc chiến phòng và diệt bệnh giời leo,
lang Tây và lang Ta, một bên đại diện cho khoa học thực nghiệm, một bên đại
diện cho khoa học... huyền bí, chỉ giống nhau ở chỗ cùng thừa nhận bệnh
giời leo gây đau đớn dữ dội, nếu chạy chữa ngay trong tuần đầu thì “no
problem” (để muộn có thể gây biến chứng nặng cho vài bộ phận cơ thể hoặc
nguy tới tính mạng), còn kỳ dư, hai “lang” khác nhau một trời một vực trong
cách giải thích nguyên nhân gây bệnh và cách chữa bệnh. Đọc đến đây, nếu
quí độc giả nào đột nhiên phát hiện trên mình một vệt da mầu đỏ, dầy bì bì,
lấm tấm mụn, không ngứa mà chỉ đau nhức thì... ôi thôi rồi! Mau mau đi bác
sĩ hoặc kịp tìm thầy khoán. Đừng để chậm trễ, đến lúc phải miễn cưỡng “leo
lên giời” theo diện giời leo thì coi như bổn báo mất đứt một độc giả trung
thành. Sẽ buồn và tiếc thương lắm đấy!
Bệnh này (shingle)
đang được Super Market Pharmacy SAFEWAY quảng cáo chích ngừa(ngay trong
chợ). Nếu bạn 60 tuổi hay già hơn, bảo-hiểm sức-khỏe của bạn trả 100%. Bằng
không bạn phải trả $209.99. Chích trên cách tay gần vai kim chích vào
tay chỉ đau bằng 1 phần ngàn của sự đau-đớn nếu đã bị bệnh và đau
(off & on) kéo dài hàng năm trời. Bệnh này già hay trẻ cũng bị bệnh nhưng vào
tuổi già thì dễ mắc bệnh hơn (vì hệ-thống miễn-nhiễm yếu).
Xuân Hằng
|
Bài viết Oke
ReplyDelete